Renske van Wijk: begin van een nieuw tijdperk

Door het samengaan van de TZA Twente met Vitaal Twente is het TechMed Centrum van de Universiteit Twente lid geworden van de TZA. Het TechMed Centrum is een toonaangevend instituut op het snijvlak van technologie en gezondheid. Renske van Wijk, coördinator externe samenwerking, is sinds 2009 betrokken bij de universiteit en sinds 2014 werkzaam bij TechMed (voorheen Mira Instituut). In dit interview deelt ze haar visie op de rol van technologie in de zorg, regionale samenwerkingen, en de uitdagingen en kansen die voor ons liggen.

TechMed Centrum heeft zich in vijf jaar tijd ontwikkeld tot een van de belangrijkste spelers op het gebied van gepersonaliseerde zorgtechnologie in Nederland. “Ons centrum staat voor de combinatie van technologie en medische toepassingen,” legt Renske uit. “Wij leggen de verbinding tussen onderzoek en de praktijk om technologie te ontwikkelen die echt impact heeft in de zorg. We zorgen ook dat veelbelovende ontwikkelingen op de juiste plekken onder de aandacht komen.” Met een team van twintig mensen ondersteunt en stimuleert het TechMed Centre onderzoek, onderwijs en innovatie. “De Universiteit Twente is een veelzijdige technische universiteit, waarbij ongeveer 40% van het onderzoek te maken heeft met het verbeteren van zorg en gezondheid. Denk aan de ontwikkeling van gezondheidsapps, sensoren, robotica, maar ook bijvoorbeeld de implementatie en evaluatie van zorginnovatie. Wij fungeren als verbinder tussen deze innovaties en de zorgpraktijk.”

Oplossing voor zorgcrisis

De uitdagingen in de zorg, zoals de vergrijzing en het tekort aan zorgpersoneel, vormen een belangrijk speerpunt voor TechMed. “De zorgcrisis is iets waar we niet omheen kunnen,” stelt Renske. “Er is een grote behoefte aan slimme oplossingen om met minder mensen meer zorg te kunnen verlenen. Technologie speelt daarin een cruciale rol, maar het moet wel passen bij de behoeften van de zorgverleners en patiënten.” Een belangrijk onderdeel van de visie van TechMed is dat zorginnovaties niet vanuit een ivoren toren worden ontwikkeld, maar in nauwe samenwerking met de praktijk. “We zien te vaak dat technologieën net niet aansluiten op de praktijk,” vertelt Renske. “Daarom werken we samen met experts uit de zorg, het bedrijfsleven, overheden en patiënten aan oplossingen die écht bijdragen aan de kwaliteit van leven maar ook een efficiëntere gezondheidszorg. Een mooi voorbeeld hiervan is de ‘pufferapp’ zoals eerder genoemd in een TZA-interview met kinderarts Boony Thio, een applicatie die patiënten met ademhalingsproblemen helpt hun gezondheid te monitoren. Er was hierdoor 80% minder zorggebruik en 20% meer therapietrouw.”

Regionale samenwerking: samen sterker

Een belangrijke pijler van het werk van het TechMed centrum is de regionale samenwerking met zorginstellingen, zoals binnen het netwerk van de TZA Twente.  “Naast onze samenwerking met nationale en internationale partijen, is de samenwerking met lokale zorgorganisaties belangrijk om laagdrempelig technologieën te implementeren die de zorg verbeteren. Daarbij verbreedt onze focus vanuit de ziekenhuiszorg steeds meer naar oplossing voor zorgthuis en buiten het ziekenhuis. We hopen dat we met deze samenwerkingen een stap kunnen zetten richting langdurige zorg, zoals bij verpleeghuizen en thuiszorginstellingen.” Een mooi voorbeeld hiervan is het project ‘Ontzorgen’, waarin onderzoekers van het TechMed Centre ook samenwerken met een aantal regionale organisaties, zoals de TZA partners De Posten, Zorggroep Sint Maarten en zorgfederatie Oldenzaal. Zorgverleners zijn tot wel 17% van de tijd bezig met taken die niet binnen hun zorgtakenpakket vallen. In Ontzorgen worden ontzorgmedewerkers geïntroduceerd, die niet-zorgtaken kunnen overnemen van zorgmedewerkers. Het project onderzoekt hoe gerichte inzet van technologie, zoals het optimaliseren van takenpakketten voor zorgmedewerkers en ontzorgmedewerkers en het optimaliseren van logistieke stromen kan leiden tot een betere benutting én hogere tevredenheid van medewerkers en cliënten.

Meer data, meer preventie

Als we naar de toekomst kijken, ziet Renske veel kansen voor technologie om de zorg te verbeteren, maar ook uitdagingen. “Over tien jaar zal zorg er anders uitzien, daar ben ik van overtuigd. We hebben te maken met personeelstekorten en een groeiende zorgvraag, dus we moeten echt anders gaan werken. Dat betekent onder andere dat patiënten meer verantwoordelijkheid zullen dragen voor hun eigen gezondheid, ondersteund door technologie.” Volgens Renske zal technologie in de toekomst een grotere rol spelen in preventieve zorg. “Er komen steeds meer voorspellende modellen en datagedreven tools waarmee zorgverleners gerichter zorg kunnen bieden. Denk aan sensoren die bijhouden hoe iemand zich thuis voelt of een app die voorspelt wanneer iemand medische zorg nodig heeft. Dit soort innovaties maakt het mogelijk om zorg steeds gepaster aan te bieden en zo problemen te voorkomen.” Toch benadrukt ze dat technologie zorgpersoneel niet overbodig maakt. “We hebben de mensen in de zorg hard nodig. Technologie maakt het werk niet overbodig, maar zorgt ervoor dat zorgprofessionals zich kunnen richten op wat echt belangrijk is: mensgerichte zorg. Er zullen wel nieuwe profielen en competenties bij komen voor de zorgverleners van de 21e eeuw, zoals de technisch geneeskundige zijn plek in het ziekenhuis heeft gevonden. Daarom werken de TZA partners Universiteit Twente, Saxion en ZGT samen in het Europese project EUVECA aan het ontwikkelen en delen van toekomstgerichte competenties voor de gezondheidszorg.”

Innovaties toegankelijk maken

Een van de grootste uitdagingen voor de toekomst van de zorg is volgens Renske het toegankelijk maken van zorginnovaties voor alle mensen. “We leven gemiddeld langer, maar de gezondheidsverschillen worden alleen maar groter. We moeten ervoor zorgen dat preventieve zorg en innovatieve technologieën breed toegankelijk zijn, zodat de gezondheid van iedereen verbetert.” Met deze visie op de toekomst van zorgtechnologie blijft het TechMed Centre zich inzetten om samen met regionale partners de zorg van morgen vorm te geven. “We staan aan het begin van een nieuw tijdperk,” sluit Renske af, “en we zijn blij dat we met TechMed en de TZA een bijdrage kunnen leveren aan de zorg van de toekomst.”