Gertjan Veening: Zorgtechnologie borgt onze toekomst

Zorggroep Noordwest-Veluwe (ZNWV) is met ongeveer 2.000 medewerkers, 15 locaties, een hospice, een revalidatiekliniek en een thuiszorgorganisatie een toonaangevende VVT-organisatie op de Veluwe. Sinds begin 2020 is Gertjan Veening voorzitter van de Raad van Bestuur met een duidelijke visie op de rol die technologie speelt en nog zal gaan spelen in de ouderenzorg. Onlangs is Gertjan gekozen als nieuw bestuurslid van de TZA IJssel-Vecht, waar hij met een vooruitstrevende blik naar de toekomst van zorgtechnologie en zorginnovatie kijkt. In dit interview deelt hij zijn inzichten over hoe technologie een cruciale plek inneemt bij ZNWV en in de zorg in het algemeen, nu en in de komende jaren.

“Vanaf het begin zijn we nauw betrokken geweest bij de oprichting van de TZA IJssel-Vecht,” begint Gertjan, “ZNWV heeft een enorme stap gezet in de toepassing van zorgtechnologie. Naast innovaties op locaties zijn ook in de thuiszorg  mooie stappen gezet. Beeldbellen is daar bijvoorbeeld een belangrijk hulpmiddel geworden voor onze cliënten.” Hij legt uit dat een speciaal belteam inschat of een extra fysiek huisbezoek noodzakelijk is, of dat ondersteuning op afstand volstaat. “Dit sluit perfect aan bij onze visie op zelfredzaamheid en samenredzaamheid.”

Slimme oplossingen in de praktijk

Technologie heeft niet alleen de manier waarop zorg wordt geleverd veranderd, maar ook de manier waarop zorgmedewerkers hun werk uitvoeren. “Al onze medewerkers hebben een werktelefoon, die ze ook privé mogen gebruiken. Belangrijker is dat we daarop nu ook werken met spraakgestuurde rapportages, de digitale medicatieApp  en dat medewerkers hun rooster en salarisstrook via de telefoon kunnen zien,” zegt Gertjan. “Spraakgestuurd rapporteren zorgt voor een efficiëntere werkwijze en heeft zowel de kwaliteit als de kwantiteit van de zorg verbeterd. We zijn vorig jaar begonnen met dit systeem in de thuiszorg, en het wordt nu ook al  veel gebruikt in de intramurale zorg. Het past bij ons beleid om steeds meer processen te willen automatiseren.” Momenteel wordt gewerkt aan een cliëntapp waarmee familieleden op de hoogte gehouden kunnen worden van de zorgstatus van hun dierbaren. “Het is een manier om  cliënten, verwanten en medewerkers te verbinden binnen het zorgproces. We onderzoeken wat er nodig is om dit ook in de samenwerking met informele zorg en het netwerk in te zetten in de toekomst ”

Gewenning en verbinding

Technologische innovaties bieden veel voordelen, maar het heeft ook gewenning nodig, geeft Veening toe. “We hebben te maken met een gemêleerde groep collega’s. Jongeren krijgen technologie al tijdens hun opleiding mee en kunnen de ouderen helpen. Dat creëert verbinding. Toch kan het in eerste instantie meer tijd kosten en grijpen mensen snel terug op wat ze gewend zijn. ‘Waarom moet dit, het oude werkte toch goed?’ horen we soms, “Maar zodra men de voordelen ervaart, werkt het toch vaak prettiger en efficiënter.” Ook ouderen worden steeds vaardiger in het gebruik van technologie. “Ze genieten ervan dat ze deze nieuwe vaardigheden nog kunnen leren, en dat vergroot hun gevoel van eigen regie en zingeving .”

Innovaties in de zorgomgeving

ZNWV experimenteert met verschillende technologische hulpmiddelen, zoals domotica. “We werken met oproepsystemen die zijn afgestemd op de verschillende doelgroepen, bijvoorbeeld GPS trackers voor mensen met dementie. We hebben ook camera’s en bewegingsmelders voor extra veiligheid,  vanuit de WZD we maken daar duidelijke afspraken over, zodat het op de juiste manier wordt ingezet,” zegt hij. Daarnaast worden mobiele domoticasystemen, zoals sensors die detecteren wanneer iemand uit bed stapt, veel gebruikt. “Zelf heb ik wel eens een nachtdienst meegelopen om te zien hoe dit in de praktijk werkt. Het is fascinerend hoeveel je op afstand  kan overzien en dat het bewoners een gevoel van veiligheid kan geven.” Verder zijn er innovatieve technologieën in omloop bij ZNWV zoals de Momo Bedsense en heupairbags, en is er onlangs een pilot gestart met VR-brillen. “We gebruiken de VR-brillen niet alleen voor cliënten, maar zijn ermee gestart voor onze medewerkers om ze te helpen meer rust en balans te vinden in hun werk.”

Pilots van nu straks de standaard

Gertjan is ervan overtuigd dat zorgtechnologie in de komende jaren een nog grotere rol zal spelen. “Over vijf jaar zullen technologieën die nu nog als pilots gelden de standaard zijn. Tegen die tijd is het vreemd als je een zorginstelling zonder deze technologieën zou aantreffen,” voorspelt hij. Hij wijst erop dat toekomstige bewoners al gewend zullen zijn aan technologie, wat de implementatie vergemakkelijkt. “Technologie wordt dan een vanzelfsprekend onderdeel van de zorg, ook in de thuissituatie zullen ouderen er al steeds meer vertrouwd mee raken.” De TZA speelt volgens hem een cruciale rol in het verbinden van technologische oplossingen. “Wat ik krachtig vind aan de TZA is dat zij bovenregionaal kennis verbinden. Het gaat verder dan alleen onze subregio  Noord-Veluwe. De verschillende gemeenten en ROAZ regio’s ontwikkelen hun eigen regioplannen, plannen waar zorgorganisaties  onderdeel van zijn en de TZA wil ondersteunen om die plannen bovenregionaal met elkaar te verbinden. Het delen en leren van opgedane kennis en onderzoek is van essentieel belang. Daarom is de samenwerking met het onderwijs ook van cruciaal belang daarin.  Bij de TZA  lopen momenteel een aantal projecten waarin ze samen kennis delen en onderzoek doen, zoals ‘Leefcirkels XL’, ‘Datagedreven werken’ en ‘Track en trace’. Als ZNWV  zijn we een actief betrokken deelnemer in zo’n 80% van alle TZA-projecten.”

Techniek als aanvulling, niet als vervanging

Tot slot benadrukt Gertjan dat technologie altijd een aanvulling zal blijven op menselijke zorg, en sommige medische of verpleegkundige handelingen niet te vervangen zijn . “Je zult altijd menskracht nodig hebben in de zorg. Technologie maakt het werk efficiënter en duurzamer, maar het neemt het nooit over. Wel hopen we met nieuwe technieken meer zorg te kunnen leveren, bij een afnemende arbeidsmarkt. Zorgtechnologie biedt ons de toekomst waarin we anders zullen werken, en die toekomst is dichterbij dan velen denken,” concludeert hij.